XXXXV L – Mammut Gerät

Radarpost Moritz

Radarscherm gezien vanaf Duidorp, 1945

Dit steunpunt bevond zich in de tweede linie van Stützpunktgruppe Scheveningen en was gelegen in de Westduinen. Naast het radar in het verlengde van Savornin Lohmanlaan stond in de Westduinen nog een radar opgesteld, deze was aanvankelijk op een kaart van april 1942 in het verlengde van de Fuutlaan als gepland aangegeven. Het gebied van dit steunpunt lag uiteindelijk in het verlengde van de Kwartellaan. Het betrof een radarpost van de Luftwaffe met de naam Moritz. Deze naam werd als codenaam gebruikt in het Duitse tactische berichtenverkeer. Na de reorgasatie van de Luftwaffe in 1944, was de stelling een 3e Ordnungstelling, wat wil zeggen dat deze stelling zelf alleen radarwaarnemingen deed en geen eigen vliegtuigen kon aansturen. De radargegevens van een 3e Ordnungstelling werden doorgeven aan een 1e Ordnungstelling, in dit geval Stellung Zander in Zandvoort. Hier werden de gegevens geplaatst op een Luftlagekarte (luchtlokatie kaart), en deze werd weer doorgestuurd naar een Divisionsgefechtstand, in dit geval Diogenes te Deelen. Daar werd de inzet en de verdeling van de Duitse jagers bepaald.

De radar

De Mammut-radar van het type FMG 41/42 G werd gebouwd in het voorjaar van 1942 en was in de zomer volledig operationeel. De radar bestond uit een rechthoekig antennerooster van ongeveer 30 × 10 meter had een bereik van 200 à 300 kilometer en richtveld van 120º (voorwaartse sector). Het diende op grote afstand naderende vliegtuigen waar te nemen. De radar stond op het op één na hoogste punt van het Westduinpark, een plateau waarvan de bovenzijde op 29 meter boven NAP ligt. Op vier voetstukken stonden antennedraagmasten (hart-op-hart-afstand 7 meter), die horizontale balken met een lengte van 30 meter droegen. De reflecterende antennekaders waren op deze balken gemonteerd zodat er een rooster ontstond van 30 × 10 meter. De complete antenne woog 150.000 kilogram.

Bunkers

Faseverschuiver in radarbunker

Het type bunker waarop de installatie stond is een Verstärkt Feldmäßige bunker van een onbekend type, waarschijnlijk een vroege voorloper van de radarbunker van het type V143 (Mammutstand) die later ongeveer 900 meter verderop in Widerstandsnest 66 HM werd gebouwd. De bunker werd aangeduid als een Gerät- und Maschinenbunker. Rond de radarinstallatie lagen diverse manschappenbunkers voor het personneel van de radarpost, deze waren onderling verbonden door middel van open loopgraven. Daarnaast lagen verspreid in het steunpunt nog enkele bunkers met ondersteunende functies en een barak. Ter verdediging lagen er mitrailleuropstellingen en was er luchtafweergeschut opgesteld.

Bezetting

Volgens een kaart van 29 maart 1943 werd het steunpunt bezet door:

• 5./IL.831 Mammut Gerät, bestaande uit 4 onderofficieren en 20 manschappen
• 8./Luftnachrichten Regiment 211, bestaande uit 2 onderofficieren en 16 manschappen
• Luftwaffe Schützen 477/VI, bestaande uit 2 onderofficieren en 11 manschappen

Later is de bezetting gewijzigd, volgens een kaart van 24 augustus 1944 werd het steunpunt bezet door:

• 13./Luftnachrichten Reserve Regiment, bestaande uit 1 officier, 4 onderofficieren en 27 manschappen
• Luftwaffe Schützen 477/VI, bestaande uit 5 onderofficieren en 10 manschappen

Terug naar complexen