Widerstandsnest 67 HL


Gebouwde bunkers

Geschut

1 x 631
2 x 667
2 x geschutsopstelling
1 x Pak-bunker

Levensmiddelen

2 x provisiebergplaats
1 x waterbergplaats

Manschappen

1 x Küver 428-413
3 x Küver 450b
2 x schuilplaats (Ned)

Medisch

1 x hospitaalbunker

Munitie

6 x munitiebunker

Overig

1 x badhuis
1 x luchtwaarnemingspost
1 x hoogspanningsbunker
5 x onbekend
8 x tobruk
1 x w.c.

Sloop

Rond de huidige boulevard in Kijkduin en in het duingebied achter het NH Atlantic Hotel lag Widerstandsnest 67 HL. Voor de oorlog telde Kijkduin 150 panden. In de oorlog werd in verband met de te bouwen Atlantikwall de helft van de bebouwing door de Duitsers afgebroken, waaronder een groot deel van het villapark Meer en Bosch. Ruim 40 bungalows en 32 etage woningen werden afgebroken, de overige huizen werden zwaar beschadigd. In november 1940 werd het Tweede Zeehospitium in gebruik genomen. Het personeel provoceerde de bezetter soms door de Nederlandse vlag uit te hangen. Op 15 mei 1942 kreeg men plotseling te horen dat het Zeehospitium binnen 2 dagen volledig geëvacueerd diende te worden om te worden gesloopt in verband met de bouw van de Atlantikwall. In januari 1943 werd het splinternieuwe gebouw tot op de fundamenten gesloopt. Het Noordzeebad / Zeebadhotel ‘Wilhelmina’ en de villa (later paviljoen) Zeezicht werden tevens door de bezetter gesloopt, lunchroom De Werf werd door de bezetter werd gevorderd en overleefde de oorlog. Hotel Zee en Duin was eveneens door de bezetter gevorderd waardoor de familie Hollander, de eigenaren van dit hotel, moesten verhuizen. Zij verhuisden naar de Gevers Deynootstraat, hoek Haagweg. Kijkduin lag er na de oorlog zwaar gehavend bij. Voor de wederopbouw schonk Oostenrijk geld om woningen te bouwen.

Gangenstelsel

In het complex lagen uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Een groot deel is gesloopt voor de bouw van het winkelcentrum en de achterliggende flats. In het duingebied achter het NH Atlantic Hotel resteert echter nog een gedeelte van het complex: een gangenstelsel met een Vf Pak-bunker, een manschappenbunker van het type Küver 450b (8802/EH2), een manschappenbunker van het type Küver 428-413 (EL1/8813), een waterbergplaats en een Beobachtungsposten (waarnemingspost) van de Flugwache (vluchtwacht). Vanuit de laatstgenoemde bunker werd met een verrekijker het luchtruim afgespeurd naar vijandelijke vliegtuigen. De meldingen (sector en vliegrichting) werden vervolgens doorgegeven aan een Flugwachkommando (Fluko), die verdere acties ondernam. Rond februari 1943 werd de Beobachtungsposten bemand door personeel van
de Flugwache 18 en eind maart 1943 door personeel van de 13./ Luftnachrichten Regiment Holland (FluWa Adam 18). Dit gangenstelsel is door de stichting grotendeels toegankelijk gemaakt en te bezoeken, zie voor meer informatie de pagina Widerstandsnest 67 HL, Kijkduin.

Verdediging

Op de eerste duinenrij in het noordelijke deel van het complex lag een Vf Pak-bunker voor een 4,7 cm Festungspak. Dit type kanon was oorspronkelijk van Tsjechische makelijk, geproduceerd door de Škoda fabriek. Bij de Duitse bezetting van Tsjecho-Slowakije zijn deze kanonnen in grote getalen buitgemaakt, vervolgens zelfs doorgeproduceerd en uiteindelijk in de gehele Atlantikwall gebruikt. De Vf Pak-bunker bestaat uit een simpele vierkante kamer van 3 × 3,2 meter, de uitwendige maten van de bunker zijn circa 6 × 6,5 meter. De pantserplaat, waarin het 4,7 cm Festungspak met een bolaffuit was gemonteerd, was in zuidwestelijke richting over het strand gericht. Later is de functie van de bunker overgenomen door een bomvrije geschutsbunker van het type 631 (Schartenstand für 4.7cm Festungspak (t)). De pantserplaat met het kanon is waarschijnlijk in zijn geheel uit de VF bunker gehaald en in de 631 gezet. De 631 stond onderaan de noordelijke afrit naar het strand en is vlak na de oorlog gesloopt. Rondom dit gangenstelsel lagen drie Tobruks (eenmansbunkers) ter nabijverdediging. In het zuidelijke deel bestond de verdediging uit twee Tobruks, twee open geschutsopstellingen, één gevechtsschuilplaats en twee geschutsbunkers van het type 667 (Kleinstschartenstand für 5 cm KwK). Tijdens de Eerste Wereldoorlog bouwde het Nederlandse leger langs de kust betonnen schuilplaatsen. Ook in Widerstandsnest 67 HL lagen twee van deze schuilplaatsen. De betonnen schuilplaatsen werden door de bezetter in gebruik genomen als munitiebergplaats of manschappenverblijf.

Bezetting

Volgens een kaart van 24 augustus 1944 werd het Widerstandsnest verdedigd door:

4./Unterfuhrer Schule, bestaande uit 4 onderofficieren en 26 manschappen, met als bewapening:

  • 1 × Leichtes Maschinengewehr
  • 1 × 7,5 cm Pak

4./Festungstammtruppen, bestaande uit 3 onderofficieren en 27 manschappen, met als bewapening:

  • 4 × Leichter Granatwerfer
  • 2 x 5 cm KwK
  • 1 x 3,7 cm
  • 1 x 4,5 cm Geschütz

FluWa, bestaande uit 1 onderofficier en 4 manschappen met als bewapening 2 × Leichtes Maschinengewehr.


schietbaan-hovius.png
zabawas.png
rotterdam-40-45.png
provincie-zuid-holland.png
metropolis.png
surlinio.png
den-haag.png
bevervoorde.png
fonds-1818.png
erfgoed.png
hoogendoorn-bouw.png
signplantation.png